Bitcoin halving sonrası blockchain ve kripto para topluluğun hayatına yeni bir sözcük girdi: Runes. Yeni konsept, Bitcoin ekosistemini temelden sarsma ve yeni işlevler kazandırma potansiyeli taşıyor.
Nedir bu Runes? Tam olarak nasıl çalışıyor? Ordinals ve BRC-20’den farkı ne?
Tüm soruların cevabı bu yazıda.
Runes, Bitcoin ağında takas edilebilir yeni kripto para oluşturmayı mümkün kılan bir token standardı protokolüdür.
Protokol, popüler Bitcoin projesi Ordinals’ın da yaratıcısı olan Casey Rodarmor tarafından BRC-20 standardına rakip olarak geliştirildi. Bitcoin blok ödülünü yarı yarıya azaltan, 20 Nisan’da gerçekleştirilen halving’den hemen sonra piyasaya sürüldü.
Runes ile Bitcoin üzerinde memecoin’ler dahil çok çeşitli kripto paralar geliştirilebilecek. Runes projeleri, yalnızca diğer DeFi ağlarından farklı olarak akıllı sözleşme çalıştırmayacak.
Protokol, Bitcoin layer 2 (katman 2) ağı Lightning Network ile de uyumlu çalışabiliyor. Runes, ayrıca UTXO gibi mevcut modelleri de kullanıyor.
Harcanmamış işlem çıktısı anlamına gelen UTXO, Bitcoin işlemlerinden arta kalan satoshi’leri, ifade ediyor. UTXO, para üstü olarak alınan bozuk paralara benzetilebilir.
Runes, işlemlere UTXO’ları tespit ederek başlıyor. Devamında bu harcanmamış satoshi’ler ile yeni işlem oluşturuluyor. Böylece UTXO düzeyi minimumda tutulabiliyor.
Protokolün kendine ait bir kripto parası veya yönetişim token’ı bulunmuyor.
Runes protokolüyle etkileşime geçmek için Runes ile uyumlu bir Bitcoin cüzdanı kullanılması gerekiyor. Ayrıca tüm işlemler Bitcoin ile gerçekleştirildiğinden dolayı, cüzdanda bir miktar BTC de bulundurmak gerekli.
Daha sonra Runes’u destekleyen OKX ve Magic Eden gibi bir pazar yerine bağlanarak protokol kullanılabiliyor.
Ordinals, Bitcoin ağında NFT oluşturmayı mümkün kılan bir projedir. Casey Rodarmor tarafından geliştirilmiştir.
Ordinals, BTC’lere veri işleme özelliği getirerek, kripto paraların NFT’ye dönüşmesini sağladı. Normal NFT’den farklı olan Ordinals, aslında veri işlenmiş BTC’leri ifade ediyor.
BTC’lere işlenebilecek veriler arasında metin, görsel, video, dosya, hatta akıllı sözleşme yer alıyor. Özel nitelik kazanan bu BTC’ler, böylece NFT’ye dönüşüyor.
BRC-20, Bitcoin ağı için Ordinals’ın başlatılmasından kısa süre sonra, Mart 2023’te piyasaya sürülmüş bir token standardıdır. İsmi Ethereum’un popüler token standardı ERC-20’den esinlenilmiştir.
Token standardı, her ne kadar yenilikçi olsa da yol açtığı yüksek UTXO nedeniyle ağın tıkanmasına yol. Yüksek enerji ve masrafa yol açan BRC-20, bu nedenle geniş çaplı kullanım bulmadı.
Öte yandan tüm bu teknolojiler, Bitcoin ağına merkeziyetsiz finans (DeFi) ve NFT gibi yeni işlevler katarak dönüştürme potansiyeline sahip. Bitcoin, gelecekte tıpkı Ethereum gibi farklı amaçlar doğrultusunda kullanılan, işlek bir ekosisteme dönüşebilir.
PrimeXBT Özel Teklifi: Bu bağlantıyı kullanarak kayıt olun ve POTATO50 kodunu girin, para yatırma işlemlerinizde 7.000 dolara kadar bonus kazanın.
Yanıt yok